Texnologiya dünyasında həm web, həm də mobil tətbiqlərin inkişafı heç vaxt bu qədər sürətli olmamışdı. Bu sahəyə yeni başlayan hər kəsin ağlında isə eyni sual yaranır:

React və React Native arasında fərq nədir və hansını öyrənmək daha yaxşıdır?

Bu yazıda məsələni mümkün qədər aydın, sadə və real nümunələrlə izah edəcəyik.

🌀 React nədir?

React — Facebook tərəfindən yaradılmış, web saytlar və veb tətbiqlər üçün istifadə edilən JavaScript kitabxanasıdır. Onun əsas məqsədi:

interaktiv, dinamik və sürətli istifadəçi interfeysləri (UI) yaratmaqdır.

React-ın əsas xüsusiyyətləri:

• Component-based architecture
• Virtual DOM ilə yüksək performans
• Reusable UI elementləri
• React Hooks (useState, useEffect və s.)

React harada istifadə olunur?

• Web saytlar
• Admin panellər
• Web marketplace layihələri
• SaaS dashboard-lar
• Real-time interfeyslər

Nümunə: Instagram Web, Netflix Web, Facebook Web.

📱 React Native nədir?

React Native — mobil tətbiqlər yaratmaq üçün nəzərdə tutulmuş bir frameworkdür. Burada da JavaScript və JSX istifadə olunur, amma nəticə native (yerli) mobil tətbiq olur.

Əsas xüsusiyyətlər:

• iOS və Android üçün eyni kod bazası
• Web yox, telefon komponentləri ilə işləyir
• Performansı yüksəkdir (çünki native komponentlərdən istifadə edir)
• UI elementləri React-dan fərqlidir (View, Text, Image və s.)

React Native harada istifadə olunur?

• Mobil tətbiqlər
• Marketplace app-lər
• Sosial şəbəkə app-ləri
• Fitnes, nəqliyyat, çatdırılma app-ləri

Nümunə: Meta App, Tesla App, Instagram App.

🔍 React və React Native: Fərdləri

Platforma:

React – Web üçün

React Native – Mobil üçün

Nəticə:

React – Web interfeysləri

React Native – Mobil tətbiqlər

Render:

React – React DOM

React Native – Native komponentlər

UI elementləri:

React – div, span, button

React Native – View, Text, TouchableOpacity

Stil:

React – CSS

React Native – StyleSheet

Çatdırılma:

React – Hosting

React Native – App Store / Google Play

🧩 Oxşarlıqları nədir?

Bəziləri düşünür ki, bu iki texnologiya bir-birindən tamamilə fərqlidir. Amma əslində:

✔ Eyni komponent yanaşması

Hər ikisində “component” əsas strukturdur.

✔ Eyni sintaksis (JSX)

Kod yazılışı çox oxşardır.

✔ Eyni JavaScript biliyi tələb olunur

Əgər JS bilirsənsə, hər ikisinə keçid rahatdır.

✔ Eyni state və props məntiqi

Verilənlərin idarə olunması eyni prinsiplərlə aparılır.

✔ Hooks hər ikisində işləyir

useState, useEffect və s.

⚙️ React vs React Native: Hansını Öyrənmək Daha Yaxşıdır?

Bu sualın cavabı birbaşa karyera hədəflərindən asılıdır.

📌 Web developer olmaq istəyirsənsə → React

• Şirkətlərin 90%-i React tələb edir
• Web developer maaşları yüksəkdir
• Freelance iş imkanları çoxdur

📌 Mobil tətbiq developer olmaq istəyirsənsə → React Native

• Mobil marketdə tətbiq ehtiyacı sürətlə artır
• Android + iOS üçün eyni kod bazası
• Startuplar üçün çox münasibdir

📌 Hər ikisini bilmək istəyirsənsə → əvvəl React, sonra React Native

Bunun səbəbi sadədir:

React Native, React üzərində qurulub — yəni React-ı bilmədən React Native-ə keçmək çətindir.

🎯 Real Proqramlaşdırma Dünyasında Hansı Daha Çox Lazımdır?

Bu gün ən çox tələb olunan texnologiyalar arasında:

• React (web developer üçün)
• React Native (mobil developer üçün)

Şirkətlər çox zaman həm web, həm mobil layihə istəyir və buna görə də hər iki bacarığa sahib olmaq sənə böyük üstünlük verir.

🔚 Nəticə: Hansı daha yaxşıdır?

Hər ikisi güclüdür — sadəcə seçim məqsədindən asılıdır.

• Web üçün → React
• Mobil üçün → React Native

Ən gözəl cəhət isə odur ki, React bilən birisi React Native-ə çox asan keçid edir — yəni gələcəkdə hədəflərini dəyişsən belə, öyrəndiklərin boşa getmir.

React öyrənmək istəyənlər üçün növbəti addım

Əgər React-i sıfırdan professional səviyyəyə qədər öyrənmək istəyirsinizsə, JET Academy-də bunun üçün iki ideal seçim var:

🔥 Front-End Proqramlaşdırma Kursu — HTML, CSS, JavaScript və React-i sıfırdan öyrənmək istəyənlər üçün mükəmməl başlanğıc.

🚀 Full-Stack Proqramlaşdırma Kursu — həm Front-End (React), həm də Back-End (Node.js) öyrənərək tam inkişaf etdirici olmaq istəyənlər üçün.

Hər iki kursda siz yalnız nəzəriyyəni deyil, praktiki layihələri, real iş mühitinə uyğun tapşırıqları və portfolio hazırlanmasını da öyrənəcəksiniz.

➡️ Kursların proqramı ilə detallı şəkildə buradan tanış ola bilərsiniz:

https://jetacademy.az/az/course/front-end-proqramlasdirma-kursu

https://jetacademy.az/az/course/full-stack-proqramlasdirma-kursu