Power BI — genişhəcmli məlumatların vizuallaşdırılması, analizi və biznes qərarlarının dəstəklənməsi üçün Microsoft tərəfindən hazırlanmış, inteqrasiya olunmuş, güclü və çoxfunksiyalı Business Intelligence (BI) platformasıdır.

Power BI müəssisələrə müxtəlif mənbələrdən toplanan məlumatları vahid analitik mühitdə birləşdirmək, təmizləmək, modelləşdirmək, vizuallaşdırmaq və paylaşıla bilən interaktiv dashboard-lar halına gətirmək imkanı yaradır. Bu platforma həm analitik mütəxəssislərin, həm də biznes istifadəçilərinin məlumatlara əsaslanan daha sürətli, daha dəqiq və daha etibarlı qərarlar verməsini təmin edən tam funksional ekosistemə malikdir.

Power BI-in əsas gücü xam məlumatları yüksək səviyyədə vizual şəkildə təqdim etməsi, mürəkkəb analitik modelləri sadə interfeys üzərindən idarə etməsi və real-time məlumat axınlarını izləməyə imkan yaratmasıdır. Platforma həm lokal sistemlərlə, həm cloud servislərlə, həm də enterprise səviyyəli data warehousing həlləri ilə problemsiz inteqrasiya olunaraq bütün ölçülü bizneslər üçün uyğun universal analitik mühit təqdim edir.

Əsas Məqsədi və Funksiyaları

Power BI-in əsas missiyası məlumatları məna daşıyan vizuallara çevirməklə qərarvermə prosesini sürətləndirmək və analitik nəticələri hər kəs üçün əlçatan etməkdir. Onun əsas funksiyalarına daxildir:

• Məlumat inteqrasiyası: SQL, Excel, ERP sistemləri, API-lər, bulud məlumat bazaları və digər yüzlərlə mənbədən məlumat çəkilməsi.
• Data Transformasiya (Power Query): Məlumatların təmizlənməsi, çevrilməsi və analitikə hazır hala gətirilməsi.
• Data Modeling: Məlumat cədvəlləri arasında əlaqələrin qurulması, daxili strukturların formalaşdırılması və hesablama modellərinin yaradılması.
• DAX Hesablamaları: Mürəkkəb ölçülər (measures), hesablanmış sütunlar və KPI-lar üçün analitik formul dili.
• Vizuallaşdırma: Qrafiklər, xəritələr, matrislər, card-lar, interaktiv dashboard-lar və xüsusi vizualların yaradılması.
• Real-time Analitika: Canlı data stream-lərin vizual monitorinqi.
• Paylaşım və Kollaborasiya: Dashboard-ların, report-ların Power BI Service vasitəsilə komanda ilə və ya rəhbərliklə paylaşılması.

Power BI Platformasının Komponentləri

Power BI bir neçə əsas moduldan ibarətdir və onların hər biri müxtəlif səviyyəli analitik ehtiyacları qarşılayır:

1. Power BI Desktop

Report və dashboard-ların yaradıldığı əsas dizayn mühiti. Analitiklərin ən çox istifadə etdiyi komponentdir.

2. Power BI Service (Cloud)

Hazırlanmış report-ların online şəkildə paylaşılması, real-time monitorinq, işçi qrupları və avtomatlaşdırılmış yeniləmələr.

3. Power BI Mobile

Telefon və planşetlər üçün optimallaşdırılmış analitik interfeys.

4. Power BI Gateway

On-premise və cloud məlumatlarının sinxron saxlanması və avtomatik yenilənməsi üçün körpü.

5. Power BI Embedded

Analitik vizualların digər proqramlara inteqrasiya edilməsini təmin edən developer mühiti.

Power BI-də Data Cleaning və Transformasiya (Power Query)

Power Query Power BI-in ən mühüm hissələrindən biridir və məlumatları aşağıdakı şəkildə transformasiya etməyə imkan verir:

• Formatların və dəyərlərin standartlaşdırılması
• Boş dəyərlərin idarə olunması
• Təkrarlanan sətirlərin silinməsi
• Sütunların parçalanması və birləşdirilməsi
• Hesablanmış sütunların yaradılması
• Məlumat tiplərinin dəyişdirilməsi
• Çox mənbədən gələn cədvəllərin birləşdirilməsi
• Fuzzy matching və avtomatik data təmizləmə funksiyaları

Bu imkanlar Power BI-ni təkcə vizuallaşdırma aləti deyil, həm də güclü data hazırlama və formalaşdırma platformasına çevirir.

İstifadə Olunan Əsas Texnologiyalar və Daxili Mexanizmlər

• DAX (Data Analysis Expressions) — analitik ölçülər və KPI-lar üçün xüsusi formul dili
• VertiPaq Engine — yüksək sürətli in-memory kompressiya və hesablama mexanizmi
• Power Query M dili — məlumat transformasiyası üçün skript dili
• DirectQuery və Import rejimləri — real-time və ya offline məlumat modelləri üçün rejimlər

Əsas Üstünlüklər və İmkanlar

• Çoxlu data mənbələri ilə inteqrasiya
• İnteraktiv və vizual cəlbedici dashboard-lar
• Bulud və mobil dəstək
• Aşağı xərcli və sürətli tətbiq oluna bilən BI həlli
• Mürəkkəb analitik modellərin asan qurulması
• Real-time monitorinq
• Enterprise səviyyəli təhlükəsizlik və audit mexanizmləri

Çağırışlar və Məhdudiyyətlər

• Çox böyük dataset-lərdə performans optimizasiyası zərurəti
• DAX formul dilinin öyrənilmə çətinliyi
• DirectQuery mənbələrində sürət məhdudiyyətləri
• Kompleks modellərdə məlumat əlaqələrinin idarəsi

Ən Yaxşı Təcrübələr

• Data modelini sadə və optimallaşdırılmış saxlamaq
• DAX ölçülərini düzgün strukturlaşdırmaq
• Power Query transformasiyalarını modul şəkildə qurmaq
• Star Schema modelləşdirməsindən istifadə etmək
• Dashboard-ları istifadəçi nöqteyi-nəzərinə uyğun dizayn etmək
• Performance Analyzer vasitəsilə optimizasiya aparmaq